HƯỚNG DẪN SỬ DỤNG ĐĨA PETRIFILM KIỂM TỔNG SỐ VI KHUẨN HIẾU KHÍ

Sử dụng đĩa Petrifilm đếm khuẩn lạc là cách hữu hiệu nhất hiện nay. Đĩa petrifilm kiểm tra tổng số vi khuẩn hiếu khí là môi trường nuôi cấy sẵn có chứa các chất dinh dưỡng, chất gel tan được trong nước lạnh, chất chỉ thị giúp cho việc đếm khuẩn lạc dễ dàng hơn. Vùng sinh trưởng được khoanh tròn trên mỗi đĩa chứa khoảng 20 ô vuông, mỗi ô có diện tích 1cm²  trên màng nền.

Ý nghĩa của việc kiểm tra tổng vi khuẩn hiếu khí

Tổng số vi khuẩn hiếu khí hiện diện trong mẫu chỉ thị mức độ vệ sinh của thực phẩm, đánh giá chất lượng của mẫu về vi sinh vật, nguy cơ hư hỏng, thời hạn bảo quản của sản phẩm, mức độ vệ sinh trong quá trình chế biến và bảo quản thực phẩm.

Trường hợp 1

Số lượng khuẩn lạc = 0

Vi khuẩn hiếu khí không mọc

Trường hợp 2

Số lượng khuẩn lạc = 16

Trường hợp 3

Số lượng khuẩn lạc = 143

Phạm vi đếm thích hợp

Khuẩn lạc nhỏ hơn hoặc bằng 300

Trường hợp 4

Số lượng khuẩn lạc = 560

Khi số lượng khuẩn lạc lớn hơn 300, ước tính số lượng.

Xác định số lượng khuẩn lạc trung bình trong một ô vuông, nhân nó với 20 để có tổng số khuẩn lạc của đĩa.

Để có số lượng chính xác hơn, pha loãng thêm mẫu.

Trường hợp quá nhiều để đếm

Trường hợp 5

Số lượng khuẩn lạc = không thể đếm được

Khuẩn lạc mọc quá nhiều, không thể đếm được.

Để có số lượng chính xác hơn nên pha loãng thêm mẫu.

Trường hợp 6

Số lượng khuẩn lạc = không thể đếm được

Với số lượng rất cao, vùng tăng trưởng có thể chuyển thành màu hồng.

Quan sát khuẩn lạc chỉ ở khu vực rìa. Như vậy ghi nhận kết quả không thể đếm được.

Để có số lượng chính xác hơn, cần pha loãng thêm mẫu

Trường hợp 7

Số lượng khuẩn lạc = không thể đếm được

Sự phân bố của khuẩn lạc không đều.

Ghi nhận kết quả không thể đếm được.

Để có số lượng chính xác hơn, cần pha loãng thêm mẫu.

Trường hợp 8

Số lượng khuẩn lạc = không thể đếm được

Các khuẩn lạc xuất hiện có thể đếm ngay được.

Tuy nhiên, ta thấy số lượng khuẩn lạc phân bố ở khu vực rìa cao.

Ghi nhận kết quả không thể đếm được.

Để có số lượng chính xác hơn, cần pha loãng thêm mẫu.

Trường hợp gel hóa lỏng và hạt thực phẩm

Trường hợp 9

Ước tính số lượng khuẩn lạc = 160

Một vài vi khuẩn hóa lỏng gel trong đĩa. Khi điều này xảy ra, xác định số lượng khuẩn lạc trung bình trong 1 ô vuông không bị ảnh hưởng nhân với 20 có được số lượng ước tính.

Để có số lượng chính xác hơn, cần pha loãng thêm mẫu.

Trường hợp 10

Số lượng khuẩn lạc = 83

Khuẩn lạc trên đĩa petrifilm màu đỏ, bạn có thể phân biệt chúng với độ mờ và không đều của các hạt thức ăn (hình tròn 1, 2)

Bảo quản

• Bảo quản các gói chưa mở ở nhiệt độ 8⁰ Sử dụng trước hạn sử dụng ghi trên gói. Ở những khu vực có độ ẩm cao, nơi sự đông đặc có thể là một vấn đề, tốt nhất nên để ở nhiệt độ phòng trước khi mở sử dụng.
• Gập lại và dán chặt gói đã mở
• Giữ gói đã mở dưới 25⁰C (77⁰F) và độ ẩm dưới 50%. Không được bảo quản lạnh những gói đã mở. Sử dụng đĩa petrifilm trong vòng một tháng sau khi mở.

Cách thực hiện

• Đặt đĩa petrifilm kiểm tổng vi khuẩn hiếu khí lên bề mặt phẳng. Nhấc tấm màng mỏng phía trên ra, giữ pipet vuông góc với đĩa và nhỏ cẩn thận 1ml huyền phù thử nghiệm vào chính giữa màng mỏng.
• Đậy tấm màng mỏng phía trên xuống chất cấy. Dùng tay nhấc que dàn mẫu bằng chất dẻo. Dóng thẳng tâm que dàn mẫu với tâm đĩa. Dàn đều huyền phù bằng cách ấn nhẹ que dàn mẫu xuống tâm đĩa. Không gạt que dàn mẫu từ bên này sang bên kia màng mỏng. Lấy que dàn mẫu ra và để yên đĩa trong 1 phút cho đông đặc lại.
• Đặt các đĩa vào tủ ấm theo phương nằm ngang, hướng lên trên, không chồng cao quá 20 đĩa. Ủ các đĩa này ở nhiệt độ từ 35 – 37⁰C trong 24 – 48 giờ.
• Đếm khuẩn lạc ngay sau khi ủ. Các khuẩn lạc có màu đỏ.

Tính và biểu thị kết quả

Để tính số lượng vi sinh vật hiếu khí, nhân tổng số lượng khuẩn lạc trên một đĩa (hoặc số lượng trung bình các khuẩn lạc trên một đĩa, nếu đếm các đĩa kép của cùng một độ pha loãng) với số nghịch đảo của độ pha loãng tương ứng. Khi đếm các khuẩn lạc trên các đĩa kép của các độ pha loãng kế tiếp, tính số lượng trung bình các khuẩn lạc cho mỗi độ pha loãng trước khi xác định trung bình số đếm tổng vi sinh vật hiếu khí.

Nếu không có đĩa nào có số đếm lớn hơn 30 khuẩn lạc có màu đỏ thì ghi lại số đếm chính xác trên đĩa có độ pha loãng thấp nhất (tương ứng với dung dịch ít pha loãng nhất).

Nếu tất cả các đĩa có số đếm lớn hơn 300 thì xác định số đếm ước tính bằng cách đếm số khuẩn lạc trong một hoặc nhiều ô vuông đại diện, tính số đếm trung bình trên một ô vuông và nhân số đếm này với 20 (diện tích vùng sinh trưởng khoảng 20 cm²). Trong trường hợp này phải báo cáo đây là số ước tính.

Nếu các đĩa đều có mật độ khuẩn lạc quá lớn để ước tính số đếm thì kết quả được báo cáo là “quá nhiều để đếm”.